Γ. Χαρακτηρισμός της από 1.12.2006 σύμβασης με φερόμενο τίτλο «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ» ως μία ΝΕΑ ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ- ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ SWAP, που ενσωματώθηκε στην υποχρέωση επιστροφής του δανείου από εμάς.
*. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΠΡΟΪΟΝ[1]– SWAP
1. Ορισμός- νομοθετικό πλαίσιο παραγώγων.
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν κάποια νέα χρηματοπιστωτικά μέσα, τα οποία αποτελούν προθεσμιακές συναλλαγές ή σειρά προθεσμιακών συναλλαγών επί των πρωτογενών. Τα μέσα αυτά ονομάζονται παράγωγα. Στην περίπτωση συνομολόγησης σειράς προθεσμιακών πράξεων το χρηματοπιστωτικό μέσο ονομάζεται ανταλλαγή (swap). Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ενώ τα παράγωγα προϊόντα δημιουργήθηκαν με σκοπό την παροχή στους επενδυτές της δυνατότητας να αντισταθμίσουν τους κινδύνους των επενδύσεών τους, ΤΑ ΙΔΙΑ ΑΥΤΑΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΑΝ ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΣΩΣΤΑ, ΕΙΝΑΙ ΠΗΓΗ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Ειδικότερα:
Ως Παράγωγο Προϊόν ή Χρηματοοικονομικό Προϊόν θεωρείται μια διμερής σύμβαση της οποίας η αξία εξαρτάται από την αξία μίας υποκείμενης κινητής αξίας ή ενός δείκτη[2]. Οι παράγωγοι τίτλοι είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε διάφορα χρηματιστήρια διεθνώς. Πέρα, όμως, από τα διαπραγματεύσιμα παράγωγα, υπάρχουν και παράγωγοι τίτλοι, οι οποίοι δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένες αγορές[3]. Τα συμβόλαια που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια είναι γνωστά με το όνομα optionsκαι futures, ενώ εκτός των χρηματιστηρίων οι τράπεζες εμπορεύονται όμοια σχεδόν προϊόντα γνωστά σαν forwardsκαι swaps.
Ο όρος παράγωγο ή παράγωγος τίτλος αναφέρεται γενικά σε όλα τα παράγωγα άσχετα με το είδος της υποκείμενης αξίας (τίτλος)[4]. Ο παράγωγος τίτλος δημιουργείται μέσα από ένα συμβόλαιο (-σύμβαση) με συγκεκριμένα χαρακτηριστικάτιμής και χρόνου παράδοσης και αναφέρεται σε ένα στοιχειώδη τίτλο (σ.σ. εννοεί τον υποκείμενο τίτλο), λ.χ. συνάλλαγμα. Επειδή ακριβώς βασίζεται σε ένα στοιχειώδες (υποκείμενο) τίτλο, η αξία του παράγωγου τίτλου θα εξαρτάται κυρίως από την εκάστοτε αξία της υποκείμενης αξίας (τίτλου) (λ.χ. συνάλλαγμα),αλλά και τον απαιτούμενο ΧΡΟΝΟ εκπλήρωσης[5].
Με τον όρο «Υποκείμενη Αξία» (Υποκείμενος Τίτλος/ Υποκείμενο Ενεργητικό) νοείται κατά το αρθρ. 50 παρ. 2 Ν.3371/2005 « … οι κινητές αξίες, οι δείκτες κινητών αξιών, οι αξίες της χρηματαγοράς και οι άλλες αξίες(…)». Τα υποκείμενα των συμβολαίων ενεργητικά διαπραγματεύονται σε διαφορετικές αγορές από αυτές των συμβολαίων, στις λεγόμενες αγορές spots, κυρίως των μετοχών, χρεογράφων και συναλλάγματος[6].
Τα παράγωγα προϊόντα διακρίνονται με βάση το είδος του υποκείμενου τίτλου. Έτσι, υπάρχει η κατηγορία των χρηματοπιστωτικών παραγώγων όταν ο υποκείμενος τίτλος είναι χρηματοπιστωτικός τίτλος (μετοχή, ομολογία, δείκτης τιμών χρηματιστηρίου, ξένο συνάλλαγμα κλπ), όπως εν προκειμένω, όπου Υποκείμενος Τίτλος είναι το συνάλλαγμα!!
Η αξία των παραγώγων, η επενδυτική συμπεριφορά και η απόδοση εξαρτώνται από το ενεργητικό επί του οποίου εκδόθηκαν τα συμβόλαια και πριν από την λήξη φέρουν μικρή έως μηδενική αξία. Ομοίως, και το ρίσκο ενός παραγώγου τίτλου εξαρτάται από το ρίσκο που ενέχει ο υποκείμενος τίτλος.
Εξαιτίας, του υψηλού ρίσκου στην αγορά παραγώγων ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ Η ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΚΑΛΥΨΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (ΠΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΑΣ, ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ) ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΑΠΕΙ ΣΕ ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟΥ ΤΖΟΓΟΥ[7].
2. Συμβάσεις ανταλλαγής δικαιωμάτων επί κινητών αξιών[8] (Swaps)
2α. Ορισμός Συμβάσεων Ανταλλαγής (swaps):
§ Η ανταλλαγή (swap) ανήκει στην κατηγορία των παραγώγων προϊόντων τα οποία διαπραγματεύονται διεθνώς. Ως ανταλλαγή (swap) νοείται η συμφωνία μεταξύ δύο μερών που λέγονται αντισυμβαλλόμενοι να αλλάξουν χρηματικές ροές σε μία ή και περισσότερες περιόδους στο μέλλον. Οι ανταλλαγές στην πλειοψηφία τουςδιαπραγματεύονται εκτός κύκλου, δηλαδήδεν είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια παραγώγων[9].
§ Πρόκειται για συμβάσεις ανταλλαγής χρηματοροών μεταξύ των συμβαλλομένων σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους στο μέλλον και υπό συγκεκριμένους όρους. Υποκείμενες Αξίες μπορεί να είναι μετοχές, δείκτες, επιτόκια, συνάλλαγμα[10].
§ Οι ανταλλαγές είναι συμφωνίες μεταξύ 2 ενδιαφερομένων μερών για να ανταλλάξουν χρηματικές ροές που πηγάζουν από διαφορετικούς στοιχειώδεις τίτλους σε συγκεκριμένεςχρονικές στιγμέςστο μέλλον με συγκεκριμένο τρόπο και αναλογία που προσδιορίζονται κατά την στιγμή της συμφωνίας. Οι ανταλλαγές είναι μία σειρά από προθεσμιακά συμβόλαια που το καθένα λήγει σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή που γίνεται η ανταλλαγή των χρηματικών ροών[11].
Η εκάστοτε χρησιμοποίηση άλλων παραγώγων αξιογράφων (προθεσμιακά συμβόλαια) για τη δημιουργία των ανταλλαγών απορρέει από την ανάγκη προστασίας είτε ήδη ανειλημμένων θέσεων σε σχέση με το ξένο συνάλλαγμα είτε ως αναπόσπαστο νόμισμα τμήμα μιας θέσης κατά το χρόνο δημιουργίας της. Όταν συνάπτονται δάνεια σε κάποιο νόμισμα και οι τόκοι και η αποπληρωμή του κεφαλαίου γίνεται σε κάποιο άλλο νόμισμα, τότε η ανταλλαγή είναι γνωστή ως ανταλλαγή συναλλάγματος[12].
§ Οι ανταλλαγές swap επιτοκίου και συναλλάγματος, δίνουν στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τη δυνατότητα να επωφελούνται ευκαιριών σε συνάρτηση με τις προβλέψεις, ανάλογα με το είδος της αγοράς, για τις αγορές του εξωτερικού, προκειμένου να μειώσουν το κόστος αναχρηματοδότησης τους. Έτσι, ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που έχει ανάγκη δανείου σε Ευρώ με σταθερό επιτόκιο, θα επωφεληθεί από τα ανταγωνιστικά επιτόκια σε δολάρια και με μεταβλητό επιτόκιο. Αυτά τα δολάρια με μεταβλητό επιτόκιο θα ανταλλαγούν χάρη στην ανταλλαγή επιτοκίου και συναλλάγματος, προς το δολάριο σταθερού επιτοκίου, με αποτέλεσμα χαμηλότερο επιτόκιο από τα δάνεια σε ευρώ με σταθερό επιτόκιο. Οι πελάτες επωφελούνται από την οικονομία αυτή μέσω της χαμηλότερης τιμολόγησης[13].
§ Τα swaps είναι συμβόλαια με τα οποία δύο μέρη ανταλλάσσουν μελλοντικά συγκεκριμένες διαφορετικέςταμιακές ροές[14].
§ Οι προθεσμιακές συμβάσεις επιφέρουν κέρδος ή ζημία σε συνάρτηση με την εξέλιξη των τιμών συναλλάγματος[15].
2β. Νομική Φύση Παράγωγου Προϊόντος – SWAP[16], [17]:
Το παράγωγο προϊόν Swapείναι διαρκής Σύμβαση Πλαίσιο- Σύμβαση Σχεδιασμού (Μελλοντικής Εκπλήρωσης) για επαναλαμβανόμενες μελλοντικές παροχές με περιεχόμενο την διάθεση ορισμένων παροχών δια της εκάστοτε κατάρτισης επιμέρους συμβάσεων[18], στην συγκεκριμένη παροχή.
————-
Εν προκειμένω, δυνάμει της από 1.12.2006 Τροποποιητικής Πράξης της αρχικής μαςΣύμβασης Στεγαστικού Δανείου [έτσι όπως η τελευταία τιτλοφορήθηκε μονομερώς από την Τράπεζα Τράπεζα Πειραιώς συμφωνήθηκε ότι τo ανεξόφλητο ποσό του Δανείου θα μετατραπεί σε ελβετικά φράγκα (CHF) με την τιμή αγοράς σε ευρώ (Euro) που θα ισχύει την ανωτέρω ημερομηνία( 28.12.2006) σύμφωνα με το ημερήσιο δελτίο συναλλάγματος της Τράπεζας εκείνης της ημέρας».
¨Ήτοι, ΕΝ ΤΟΙΣ ΠΡΑΓΜΑΣΙ, η υποχρέωση επιστροφής στην τράπεζα ποσού κεφαλαίου αλήκτου που εκφράζεται σε νόμισμα ευρώ, ήτοι 236…. ευρώ, συμφωνήθηκε, (φυσικά, χωρίς να κατανοούμε τις πραγματικές διαστάσεις του ζητήματος) να ανταλλαγεί στο μέλλον (μετατραπεί) ήτοι στις 28.12.2006 (ημερομηνία ανταλλαγής νομισμάτων και υποχρεώσεων) με υποχρέωση των δανειοληπτών εκφρασμένη σε ελβετικά φράγκα. Τιμή ανταλλαγής-μετατροπής ορίζεται η ισοτιμία του οικείου συναλλάγματος εκείνης της ημέρα ήτοι τη 28.12.2006, όπως αυτή θα προκύψει από το ημερήσιο δελτίο συναλλάγματος της Τράπεζας. Αντίστοιχα, εφόσον, συμφωνήθηκε ανταλλαγή της υποχρέωσης των δανειοληπτών συμφωνείται και η ανταλλαγή της αντίστοιχης απαίτησης της Τράπεζας εκφρασμένη σε νόμισμα Ευρώ (……. ευρώ), ήτοι να ανταλλαγεί-μετατραπεί στις 28.12.2006 η απαίτηση της Τράπεζας εκφρασμένη σε νόμισμα ευρώ και να εκφράζεται πλέον σε νόμισμα ελβετικού φράγκου.
Με την ανταλλαγή των νομισμάτων, έγινε και ανταλλαγή επιτοκίου από Euribor σε Libor, ήτοι με την τεχνική αυτή, όπως αναλήφθηκα προσφάτως, πραγματοποιήθηκε και η υπόσχεση της τράπεζας για χαμηλότερο επιτόκιο.
Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι οι Τράπεζες, πέραν από τις καταθέσεις και τα δάνεια, προσφέρουν και άλλες υπηρεσίες που αποσκοπούν στη διερεύνηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης, όπως επιτόκια και ισοτιμίες ξένων νομισμάτων[19]. Η προσφορά επενδυτικών υπηρεσιών από τις Τράπεζες έδωσε τη δυνατότητα στους δανειοδοτούμενους να προσεγγίσουν νέες μορφές άντλησης κεφαλαίων. Με τον τρόπο αυτό, δόθηκε η δυνατότητα και στους δανειολήπτες να προσεγγίσουν προϊόντα με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου- απόδοσης από αυτά που ήταν μέχρι τώρα διαθέσιμα[20] (ήτοι μέχρι τότε διαθέσιμα ήταν τα στεγαστικά δάνεια του ΑΚ 806 & ΠΔΤΕ 1955/1991, με μόνο τον πιστωτικό κίνδυνο, ενώ τα νέα προϊόντα δανείων αποτελούν επενδυτικές υπηρεσίες με επιπλέον συναλλαγματικό κίνδυνο επί του κεφαλαίου του δανείου).
H ανταλλαγή-μετατροπή της ΑΠΑΙΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΙΚΟΝΙΚΑ, ΚΑΘΟΣΟΝ Η ΠΑΡΟΧΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑ ΔΑΝΕΙΟΥ, ΕΙΧΕ ΗΔΗ ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΙ (ΕΚΤΑΜΙΕΥΣΗ 239..000,00 ΕΥΡΩ). Αυτό που είναι αντικείμενο της παρούσης συμφωνίας ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΕΡΊ ΕΚΤΕΛΣΕΣΗΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΜΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ.
Στις 02.04.2007 έγινε ΕΙΚΟΝΙΚΑ η συμφωνηθείσα ανταλλαγή υποχρεώσεων-απαιτήσεων νομισμάτων και επιτοκίων, με ισοτιμία ελβετικού φράγκου- ευρώ 1,632 ευρώ. Στις 02.04.2007 η υποχρέωση μου για επιστροφή του αλήκτου κεφαλαίου ήταν σε ευρώ 164.854,38 και μετατράπηκε σε ελβετικά φράγκα 269.122,84, προκειμένου να εκτελεστεί ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ με τις καταβολές αποκλειστικά και μόνο από πλευράς μου των τοκοχρεωλυτικών δόσεων. Και αντίστοιχα η απαίτηση της τράπεζας εκφρασθείσα σε νόμισμα ευρώ την 02.04.2007 μετατράπηκε ΕΙΚΟΝΙΚΑ σε απαίτηση εκφρασμένη ΕΙΚΟΝΙΚΑ σε ελβετικά φράγκα.
Εν τοις πράγμασι δεν χορηγήθηκε ποτέ νέο δάνειο σε συνάλλαγμα- (εικονικότητα). Εικονικά δημιουργήθηκε νέα απαίτηση της τράπεζας από την ανταλλαγή νομισμάτων (καθ’ όσον είχε μεταβιβαστεί σε εμένα το ποσό του δανείου εκ ευρώ 170.000,00 στις 31.3.2006)[21].
Περαιτέρω, στον όρο 2 της υπό κρίση τροποποιητικής σύμβασης ορίστηκε: «Το Δάνειο θα αποπληρώνεται από την ανωτέρω ημερομηνία στο εξής με την καταβολή μηνιαίων δόσεων καταβαλλόμενων αποκλειστικά σε ελβετικά φράγκα (CHF). Η πρώτη δόση θα καταβληθεί την 30.04.2007. Με την παρούσα ο οφειλέτης χορηγεί ρητή εντολή και εξουσιοδότηση προς την Τράπεζα να χρεώνει τον καταθετικό λογαριασμό που αναγράφεται στην Σύμβαση με το ισότιμο σε ευρώ (Euro), των οφειλομένων σε ελβετικά φράγκα (CHF) ποσών εφαρμόζοντας για την μετατροπή των ελβετικών φράγκων (CHF) σε ευρώ (Euro) την τιμή πώλησης του ευρώ (Euro) που θα ισχύει την ημέρα καταβολής της εκάστοτε οφειλής συμφώνα με το δελτίο συναλλάγματος της Τράπεζας εκείνης της ημέρα».
Ήτοι συμφωνήθηκε, η εξόφληση του δανείου θα γίνει με σειρά καταθέσεων, ήτοι (229) καταβολές ποσών εξ ιδίων κεφαλαίων (δηλαδή ΚΑΤΑΘΕΣΗ ποσού εξ ιδίων κεφαλαίωνστον λογαριασμό εξυπηρέτησης του δανείου) στο ΜΕΛΛΟΝ δηλαδή συμφωνείται ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΥΝ 229 ΜΗΝΙΑΊΕΣ ΟΙΟΝΕΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ [ΟΙΟΝΕΙ ΠΩΛΗΣΗ ΔΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩ, ΗΤΟΙ ΔΙΚΩΝ ΤΟΥΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΟΙΟΝΕΙ ΑΓΟΡΑ ΜΕ ΤΟ ΣΕ ΕΥΡΩ ΙΣΑΞΙΟ ΤΩΝ (ΑΝΤΙΤΙΜΟ) ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡΑΓΚΟ]. Η ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΥΤΩΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ, ΉΤΟΙ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ υπ’ αρ. 229 ΜΗΝΙΑΙΑ ΔΟΣΗ, ΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΩΡΗ ΛΗΞΗ ΛΟΓΩ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ Η΄ΠΡΟΩΡΗΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ.
Δηλαδή, στην εξόφληση του δανείου προσαρτούνται μία σειρά προθεσμιακών συμβάσεων, οι οποίες αναφέρονται σε διάφορα χρονικά σημεία στο μέλλον και συγκεκριμένα αναφέρονται στις μελλοντικές 229 μελλοντικές καταβολές. Ήτοι, στις μελλοντικές 229 ανταλλαγές χρηματικών ροών του παράγωγου χρηματοπιστωτικού μέσου swap. Οι σειρές των προθεσμιακών συμβάσεων ονομάζονται ανταλλαγές (swaps) και διακρίνονται σε επιτοκίων και συναλλάγματος, η κάθε μία από τις οποίες χρησιμοποιείται σε σχέση με τα χαρακτηριστικά της οικονομικής παραμέτρου (επιτόκιο ή συνάλλαγμα που θέλει να αλλάξει ο επενδυτής)[22]. Για παράδειγμα, εάν σε μία κατάθεση (δηλαδή στην κατάθεση που κάνουν οι δανειολήπτες για την καταβολή της ληξιπρόθεσμης δόσης προς αποπληρωμή του δανείου) ΠΡΟΣΤΕΘΕΙ Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ ΕΥΡΩ/ CHF Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΟΥΣ, ΔΕΝ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ LIBOR, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Οι ως άνω υπηρεσίες (το δικαίωμα, δηλαδή, απόκτησης της κινητής αξίας του νομίσματος του Ελβετικού Φράγκου από τους δανειολήπτες, μέσω ανταλλαγής ενός άλλου νομίσματος, ήτοι του Ευρώ που διαθέτουν), αποτελούν ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΕΝΤΟΛΩΝΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ επί ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ της Κινητής Αξίας– συνάλλαγμα, και αυτόαποτελεί ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΚΙΝΗΤΕΣ ΑΞΙΕΣ που παρέχει η Τράπεζα σε ιδιώτες πελάτες, σύμφωνα με τους ανωτέρω νόμους[23]. Η αποπληρωμή των δόσεων στεγαστικού δανείου συνδέεται στο μέλλον με αγορά συναλλάγματος και η από 21.3.2007, ΦΕΡΟΜΕΝΗ ΩΣ ΠΡΑΞΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΑΝΕΙΟΥ, ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΝΕΑ ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ (ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ)- CrossCurrencySwap, ΉΤΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΔΑΝΕΙΟΥ ( ΑΚ 806) ΣΕ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.
Αναληθώς, λοιπόν, η Τράπεζα τιτλοφορεί την υπό κρίση δικαιοπραξία ως «Τροποποιητική Πράξη Σύμβασης Στεγαστικού Δανείου», ενώ εν τοις πράγμασι ήταν μια νέα σύμβαση που άλλαζε άρδην και καταργούσε την αρχική, η οποία (αρχική) ήταν πράγματι Σύμβαση Στεγαστικού Δανείου και ήταν σύμβαση παραγώγου και ΕΠΡΕΠΕ ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΌΜΟ ΝΑ ΤΙΤΛΟΦΟΡΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΗ Της ΦΥΣΗ (αρθρ. 25 παρ. 3 Ν. 3606/2007 σε συνδυασμό με τις αρχές της διαφάνειας των συναλλαγών και της καλής πίστης), ήτοι CrossCurrencySwap.
Με τον τρόπο αυτό υπάρχει δυσαναλογία παροχής της Τράπεζας και αντιπαροχής του δανειολήπτη, καθόσον ο δανειολήπτης με τον τρόπο αυτό δεν επιστρέφει στην Τράπεζα το ποσό του δανείου των 170.000,00 ευρώ συν τους τόκους που αναλογούν στο ποσό του δανείου, αλλά στην επιστροφή αυτή εμφιλοχωρούν και συναλλαγματικές διαφορές από την αλλαγή της ισοτιμίας (από τη ρήτρα επιστροφής του δανείου σε νόμισμα ευρώ).
[1] Νομοθετικό πλαίσιο:
Κατά τα οριζόμενα στο Νόμο ως παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα (βλ. αρθρ. 5 περ. δ’ Ν.3606/2007) νοούνται, μεταξύ άλλων, οι συμβάσεις Ανταλλαγής Υποχρεώσεων με αντικείμενο Επιτόκιο ή Συνάλλαγμα (Swaps) & τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (Forwards).
Στο αρθρ. 50 παρ. 1 του Ν. 3371/2005 «"19.Ως "παράγωγα" νοούνται συμβάσεις επί χρηματοοικονομικών μέσων, ιδίως συμβάσεις προαίρεσης,(συμβάσεις) υπό προθεσμία και (συμβάσεις)ανταλλαγής δικαιωμάτων επί κινητών αξιών,χρηματιστηριακών δεικτών, μέσων της χρηματαγοράς, συναλλάγματος και επιτοκίων (…)».
[2] Παναγιώτου Π., «Οι επενδύσεις σε χρηματιστηριακά παράγωγα» ΕΤρΑξΧρΔ 2/2003, 417.
[3] Μυλωνάς Ν., Αγορές και Προϊόντα παραγώγων, σελ. 10.
[4] Ο όρος «υποκείμενος τίτλος» απαντάται στην ελληνική βιβλιογραφία και με τον όρο «υποκείμενη αξία» και «υποκείμενο ενεργητικού».
[5] Μυλωνάς Ν., ο.π. σ.10.
[6] Παπούλιας Γ., Παράγωγα, σελ. 18
[7] Παπούλιας Γ., ο.π. σελ. 17
[8] «Για την καλύτερη διάκρισή τους όμως χρησιμοποιούνται συνθετικοί όροι που αντλούνται από το είδος του υποκείμενου τίτλου. Έτσι υπάρχει η κατηγορία των χρηματοπιστωτικών παραγώγων (δικαιωμάτων ή συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης) όταν ο υποκείμενος τίτλος είναι κάποιο αξιόγραφο ή χρηματοπιστωτικός τίτλος». Μυλωνάς Ν., ο.π. σελ. 10-11
[9] Βλ. ενδεικτικά Παναγιώτου Π., ο.π. σελ. 424, Μυλωνάς Ν., ο.π., σ. 11, Παπούλιας Γ., ο.π. σελ. 19.
[10] Ανάρτηση στην επίσημη ιστοσελίδα της Τράπεζας Πειραιώς «Χρηματοπιστωτικά Μέσα και Κίνδυνοι»(http://www.piraeusbank.com.cy/Images/general/FINANCIAL%20INSTRUMENTS%20AND%20RISKS_gr.pdf) σ. 7,8.
[11] Μυλωνάς Ν., ο.π., σελ. 14.
[12] Μυλωνάς Ν., ο.π., σελ. 14.
[13] Παναγιώτου Π., ο.π. σελ. 419.
[14] Παπούλιας Γ., ο.π. σελ. 18-19.
[15] Παναγιώτου Π., ο.π. σελ. 420.
[16] Γαλιάτσος σ. 180 κεφ. 7.3.2. Προσάρτηση και 7.3.2.2. Προσάρτησης μίας σειράς προθεσμιακών πράξεων.
[17] Γαλιάτσιος σελ. 28 υπεύθυνου εκπαιδευτικού προγράμματος ΕΤΙ, Παπδημόπουλος I., ο.π., σ. 1064 Μυλωνάς Ν., ο.π. σ. 14 επομ., Μιχαλόπουλος Γ., «Σύμβαση διαδοχικών τμηματικών παροχών», ΕΕμπΔ 96 σελ. 156, ΕφΑθην 4953/1995 (με σχόλιο Μιχαλόπουλου Γ.) σελ. 158.
[18] Μιχαλόπουλος Γ., «Σύμβαση διαδοχικών τμηματικών παροχών», ΕΕμπΔ 96 σελ. 156, ΕφΑθην 4953/1995 (με σχόλιο Μιχαλόπουλου Γ.) σελ. 158, Γεωργακόπουλος σελ. 227, Φίλιος.
[19] Μυλωνάς, ο.π., σελ. 94, Γαλιάτσος οπ, σελ. 180
[20] Γαλιάτσος, ο.π., σελ. 13
[21] Έτσι και Γεωργακόπουλος Λ., «Μεταβολή Νομίσματος και Επιτοκίου τραπεζικού δανείου (γνωμ.)» ΔΕΕ 4/1997 σελ. 341 Α΄ «Τα χρήματα, τα οποία έχει λάβει ο δανειολήπτης είναι τα ίδια με τα αρχικώς δοθέντα εις αυτόν διότι το ποσόν του καταβληθέντος εις αυτόν δανείου δεν μεταβάλλεται. (..) Ο δανειολήπτης εξακολουθεί να έχει λάβει το αρχικό ποσό δραχμών», / Παπαδημόπουλος Ι., «Η οικονομική λειτουργία και νομική φύση των συμβάσεων Swaps» ΔΕΕ 11/1997, σελ. 1067, 1069: « οι συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων έχουν μεν ως περιεχόμενο την οικονομική ανταλλαγή απαιτήσεων ή υποχρεώσεων από τόκους, στην πραγματικότητα, όμως, δεν συντελείται καμία μεταβίβαση των απαιτήσεων ή των υποχρεώσεων», «στις συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων και επιτοκίωνδεν γίνεται στην πραγματικότητα μεταβίβαση της κυριότητας και παράδοση του συμφωνημένου ποσού» / Παναγιώτου Π., «Οι επενδύσεις σε χρηματιστηριακά παράγωγα» ΕΤρΑξΧρΔ σελ. 428 «ένα crosscurrencyswapείναι μία συμφωνία για την ανταλλαγή περιοδικών πληρωμών επιτοκίων σε δύο διαφορετικά νομίσματα και που βασίζονται σε ένα ονομαστικό (εικονικό) αρχικό ποσό».
[22] Γαλάτσιος
[23] βλ. Γαλιάτσος Κ., Επενδυτικές Υπηρεσίες, ο.π., σ. 13 και σ. 30